下列矩阵中,可以经过若干初等行变换得到矩阵 } 1 & 1 & 0 & 1 0 & 0 & 1 & 2 0 & 0 & 0 & 0 的是(A) } 1 & 1 & 0 & 1 1 & 2 & 1 & 3 2 & 3 & 1 & 4 .(B) } 1 & 1 & 0 & 1 1 & 1 & 2 & 5 1 & 1 & 1 & 3 .(C) } 1 & 0 & 0 & 1 0 & 1 & 0 & 3 0 & 1 & 0 & 0 .(D) } 1 & 1 & 2 & 3 1 & 2 & 2 & 3 2 & 3 & 4 & 6 .
下列矩阵中,可以经过若干初等行变换得到矩阵 $\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \end{bmatrix}$ 的是 (A) $\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 1 & 2 & 1 & 3 \\ 2 & 3 & 1 & 4 \end{bmatrix}$. (B) $\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 1 & 1 & 2 & 5 \\ 1 & 1 & 1 & 3 \end{bmatrix}$. (C) $\begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 1 \\ 0 & 1 & 0 & 3 \\ 0 & 1 & 0 & 0 \end{bmatrix}$. (D) $\begin{bmatrix} 1 & 1 & 2 & 3 \\ 1 & 2 & 2 & 3 \\ 2 & 3 & 4 & 6 \end{bmatrix}$.
题目解答
答案
我们要判断哪一个矩阵可以通过初等行变换(如交换两行、某行乘以非零常数、某行加到另一行上等)变换为给定的矩阵:
$\begin{bmatrix}1 & 1 & 0 & 1 \\0 & 0 & 1 & 2 \\0 & 0 & 0 & 0\end{bmatrix}$
第一步:理解目标矩阵的结构
目标矩阵的行最简形是:
$\begin{bmatrix}1 & 1 & 0 & 1 \\0 & 0 & 1 & 2 \\0 & 0 & 0 & 0\end{bmatrix}$
我们可以看出:
- 第一行是主元行,主元在第1列。
- 第二行是主元行,主元在第3列。
- 第三行全为0,表示这个矩阵的秩为2。
- 该矩阵是阶梯形矩阵,且是行最简形。
第二步:判断哪个选项可以通过初等行变换得到目标矩阵
我们逐个分析选项,看是否可以通过初等行变换将其化为上述形式。
选项 (A)
$A = \begin{bmatrix}1 & 1 & 0 & 1 \\1 & 2 & 1 & 3 \\2 & 3 & 1 & 4\end{bmatrix}$
我们尝试对其做行变换:
-
$ R_2 \leftarrow R_2 - R_1 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 1 & 1 & 2 \\ 2 & 3 & 1 & 4 \end{bmatrix}$ -
$ R_3 \leftarrow R_3 - 2R_1 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 1 & 1 & 2 \\ 0 & 1 & 1 & 2 \end{bmatrix}$ -
$ R_3 \leftarrow R_3 - R_2 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 1 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \end{bmatrix}$ -
现在已经是阶梯形,但还不是行最简形。我们想让第二行的主元在第3列,而目前在第2列。
我们可以尝试消去第一行的第2列的1(通过 $ R_1 \leftarrow R_1 - R_2 $):
$\begin{bmatrix} 1 & 0 & -1 & -1 \\ 0 & 1 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \end{bmatrix}$
这个矩阵不是目标矩阵,因为主元列不同,而且第一行第3列是 -1,不是 0。
所以,选项 (A) 不能通过初等行变换得到目标矩阵。
选项 (B)
$B = \begin{bmatrix}1 & 1 & 0 & 1 \\1 & 1 & 2 & 5 \\1 & 1 & 1 & 3\end{bmatrix}$
-
$ R_2 \leftarrow R_2 - R_1 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & 2 & 4 \\ 1 & 1 & 1 & 3 \end{bmatrix}$ -
$ R_3 \leftarrow R_3 - R_1 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & 2 & 4 \\ 0 & 0 & 1 & 2 \end{bmatrix}$ -
$ R_2 \leftrightarrow R_3 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 2 & 4 \end{bmatrix}$ -
$ R_3 \leftarrow R_3 - 2R_2 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \end{bmatrix}$
这个就是目标矩阵!
✅ 所以,选项 (B) 可以通过初等行变换得到目标矩阵。
选项 (C)
$C = \begin{bmatrix}1 & 0 & 0 & 1 \\0 & 1 & 0 & 3 \\0 & 1 & 0 & 0\end{bmatrix}$
-
$ R_3 \leftarrow R_3 - R_2 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 1 \\ 0 & 1 & 0 & 3 \\ 0 & 0 & 0 & -3 \end{bmatrix}$ -
$ R_3 \leftarrow -\frac{1}{3}R_3 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 1 \\ 0 & 1 & 0 & 3 \\ 0 & 0 & 0 & 1 \end{bmatrix}$ -
$ R_1 \leftarrow R_1 - R_3 $, $ R_2 \leftarrow R_2 - 3R_3 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 0 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 1 \end{bmatrix}$
这个矩阵是单位矩阵,秩为3,而目标矩阵秩为2,不可能通过行变换得到。
❌ 所以,选项 (C) 不行。
选项 (D)
$D = \begin{bmatrix}1 & 1 & 2 & 3 \\1 & 2 & 2 & 3 \\2 & 3 & 4 & 6\end{bmatrix}$
-
$ R_2 \leftarrow R_2 - R_1 $, $ R_3 \leftarrow R_3 - 2R_1 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 2 & 3 \\ 0 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 1 & 0 & 0 \end{bmatrix}$ -
$ R_3 \leftarrow R_3 - R_2 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 2 & 3 \\ 0 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \end{bmatrix}$ -
$ R_1 \leftarrow R_1 - R_2 $:
$\begin{bmatrix} 1 & 0 & 2 & 3 \\ 0 & 1 & 0 & 0 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \end{bmatrix}$
这个矩阵的主元在第1列和第2列,与目标矩阵的主元位置不同,且无法通过行变换将主元移到第3列。
❌ 所以,选项 (D) 不行。
✅ 最终答案:
选项 (B) 可以通过初等行变换得到目标矩阵。
答案:
$\boxed{B}$
解析
考查要点:本题主要考查矩阵的初等行变换及行最简形矩阵的判断。关键在于理解初等行变换不改变矩阵的行空间结构,需通过行变换将各选项矩阵化为与目标矩阵相同的行阶梯形,并验证主元位置和秩是否一致。
解题思路:
- 确定目标矩阵的结构:目标矩阵是行最简形,主元位于第1列和第3列,秩为2。
- 逐个分析选项:对每个选项矩阵进行行变换,判断是否能化为与目标矩阵相同的行阶梯形,重点关注主元位置和秩是否匹配。
破题关键:
- 主元位置:目标矩阵的主元在第1列和第3列,需确保选项矩阵经过变换后主元位置一致。
- 秩的匹配:目标矩阵秩为2,选项矩阵的秩必须也为2。
选项 (B) 的详细推导
-
初始矩阵:
$B = \begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 1 & 1 & 2 & 5 \\ 1 & 1 & 1 & 3 \end{bmatrix}$ -
消去第二行和第三行的第一个元素:
- $R_2 \leftarrow R_2 - R_1$:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & 2 & 4 \\ 1 & 1 & 1 & 3 \end{bmatrix}$ - $R_3 \leftarrow R_3 - R_1$:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & 2 & 4 \\ 0 & 0 & 1 & 2 \end{bmatrix}$
- $R_2 \leftarrow R_2 - R_1$:
-
调整主元位置:
- 交换第二行和第三行:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 2 & 4 \end{bmatrix}$
- 交换第二行和第三行:
-
消去第三行的非主元元素:
- $R_3 \leftarrow R_3 - 2R_2$:
$\begin{bmatrix} 1 & 1 & 0 & 1 \\ 0 & 0 & 1 & 2 \\ 0 & 0 & 0 & 0 \end{bmatrix}$
- $R_3 \leftarrow R_3 - 2R_2$:
结论:选项 (B) 通过上述行变换后与目标矩阵完全一致。