题目
例 9-12 求均匀带电球面电场中电势的分布.设球面半径为R,总电量为q.

题目解答
答案

解析
本题主要考察均匀带电球面电场中电势分布的计算,涉及电势叠加原理和电势定义法两种思路,核心知识点包括球对称性、高斯定理及积分运算。
方法一:电势叠加原理
- 微元划分:将带电球面分割为无数小圆环,每个圆环面积 $dS = 2\pi R\sin\theta \cdot Rd\theta$,电量 $dq = \sigma dSS = \frac{q}{4\pi R^2} \cdot 2\pi R^2 \sin\theta d\theta = \frac{q}{4\pi} \sin\theta d\theta$($\sigma$ 为面电荷密度)。
- 小圆环电势公式:由例9-11知,小圆环在轴线上一点的电势 $dU = \frac{1}{4\pi\varepsilon_0}\frac{dq}{l}$,其中 $l$为圆环到P点距离,几何关系 $l^2 = r^2 + R^2 - 2rR\cos\theta$,微分得 $ldl = rR\sin\theta d\theta$,即 $\sin\theta d\theta = \frac{dl}/{(rR)}$。
- 积分求和:代入 $dq$ 和 $\sin\theta d\theta$,得 $dU = \frac{qdl}{8\pi\varepsilon_0 rR}$,积分 $U = \int d^\\frac{qdl}{8\pi\varepsilon_0 rR} = \frac{q}{4\pi\varepsilon_0 r}$($r\geq R$),与点电荷电势相同。
方法二:电势定义法(更简便)
- **场强分布(高斯定理):
- 球内(\r<R)):$E = 0$(高斯面内无电荷);
- 球外(\r\geq R)):$E = \frac{q}{4\pi\varepsilon_0 r^2}$(等效点电荷)。
- 积分计算电势:
- 球外($U = \int_r^\infty E\cdot dr = \int_r^\infty \frac{q}{4\pi\varepsilon_0 r^2}dr = \frac{q}{4\pi\varepsilon_0 r}$;
- 球内$U = \int_r^R 0\cdot dr + \int_R^\infty \frac{q}{4\pi\varepsilon_0 r^2}dr = \frac{q}{4\pi\varepsilon_0 R}$(常数,等于球面电势)。