3— 12 按公式 V=π r2h 求圆柱体体积,若已知r 约为 2cm, h 约为 20cm,要使体积的相对误差等于1%,试问 r 和 h 测量时误差应为多少?
题目解答
答案
解析
考查要点:本题主要考查误差传播中的等作用原则在圆柱体积测量中的应用,涉及相对误差的分配计算。
解题核心思路:
- 建立体积公式:圆柱体积公式为 $V = \pi r^2 h$。
- 误差传播关系:体积的相对误差由半径和高度的相对误差共同引起,满足 $\left(\frac{\Delta V}{V}\right)^2 = \left(2\frac{\Delta r}{r}\right)^2 + \left(\frac{\Delta h}{h}\right)^2$。
- 等作用原则:将总相对误差的平方按相等比例分配给各变量的误差项,即 $\left(2\frac{\Delta r}{r}\right)^2 = \left(\frac{\Delta h}{h}\right)^2 = \frac{1}{2}\left(\frac{\Delta V}{V}\right)^2$。
破题关键点:
- 正确应用误差传播公式,明确各变量的灵敏度系数(半径为2,高度为1)。
- 按等作用原则分配误差,确保各变量误差项的平方和等于总误差平方。
1. 计算体积
根据公式 $V = \pi r^2 h$,代入 $r = 2\ \text{cm}$,$h = 20\ \text{cm}$:
$V = 3.14 \times 2^2 \times 20 = 251.2\ \text{cm}^3$
2. 确定体积相对误差
题目要求体积的相对误差为 $1\%$,即:
$\frac{\Delta V}{V} = 0.01$
3. 应用等作用原则分配误差
根据误差传播公式:
$\left(\frac{\Delta V}{V}\right)^2 = \left(2\frac{\Delta r}{r}\right)^2 + \left(\frac{\Delta h}{h}\right)^2$
按等作用原则,各误差项的平方相等:
$\left(2\frac{\Delta r}{r}\right)^2 = \left(\frac{\Delta h}{h}\right)^2 = \frac{1}{2}\left(\frac{\Delta V}{V}\right)^2$
计算半径误差 $\Delta r$
$2\frac{\Delta r}{r} = \sqrt{\frac{1}{2}} \cdot \frac{\Delta V}{V} \implies \Delta r = \frac{r}{2} \cdot \sqrt{\frac{1}{2}} \cdot \frac{\Delta V}{V}$
代入数据:
$\Delta r = \frac{2}{2} \cdot \frac{0.01}{\sqrt{2}} \approx 0.007\ \text{cm}$
计算高度误差 $\Delta h$
$\frac{\Delta h}{h} = \sqrt{\frac{1}{2}} \cdot \frac{\Delta V}{V} \implies \Delta h = h \cdot \sqrt{\frac{1}{2}} \cdot \frac{\Delta V}{V}$
代入数据:
$\Delta h = 20 \cdot \frac{0.01}{\sqrt{2}} \approx 0.14\ \text{cm}$